Płyty główne w standardzie ATX

ATX (ang. Advanced Technology Extended) – standard konstrukcji płyt głównych oraz zasilaczy i obudów komputerowych do nich.

Wtyczka zasilania płyty głównej ATX 2.0 (widok od spodu). Zasilacz można uruchomić łącząc punkt PS_ON (przewód zielony) z masą (przewód czarny).

Standard ATX został opatentowany przez firmę Intel w 1995 roku. Był to spory krok naprzód w porównaniu do wcześniejszych konstrukcji typu AT, które królowały przez wiele lat. Zalety tej zmiany były oczywiste, więc ATX wyparł swojego poprzednika z rynku stając się nowym standardem.

Zmiany

·                    Układ płyty głównej. Ścisłe określenie położenia niektórych elementów pozwoliło na pewną niwelację niedociągnięć w budowie wcześniejszych płyt. Standard ATX jednoznacznie określa, w którym miejscu ma się znajdować procesor. Pozwoliło to na instalowanie dłuższych kart w slotach PCI oraz ISA. Wcześniej przeszkadzała w tym lokalizacja procesora. Lepsze rozmieszczenie poszczególnych komponentów zezwoliło na zredukowanie plątaniny kabli oraz łatwiejszy dostęp do niektórych części (np. moduły pamięciumieszczone na środku, kontrolery FDD i IDE bliżej samych napędów).

·                    Gniazdo zasilające płytę główną. W konstrukcji AT zasilacz był łączony z płytą główną poprzez dwuczęściowe gniazdo. Części były do siebie podobne i możliwe było nieprawidłowe podłączenie, które mogło doprowadzić do uszkodzenia płyty. Dlatego też zastąpiono je większymi, jednoczęściowymi gniazdami. Jednocześnie istotne stało się zwiększenie mocy dostarczanej do płyty (istotne szczególnie przy zastosowaniu nowszych kart AGP,PCI Express, bądź bardzo szybkich procesorów), więc konieczne było zastosowanie gniazd pomocniczych.

·                    Porty. Niewiele portów, zwykle tylko port klawiatury, widocznych na tylnej ściance obudowy w konstrukcjach AT wychodziło bezpośrednio z płyty głównej. Trzeba było korzystać z dodatkowych przejściówek (np. w przypadku portów szeregowych irównoległych). Standard ATX zakładał taką konstrukcję płyt i obudów, aby możliwe było umieszczenie portów bezpośrednio na tylnej ścianie obudowy.

·                    Funkcja Soft Power. Umożliwia ona kontrolę zasilania z poziomu systemu operacyjnego oraz umożliwia oszczędzanie energii, poprzez wprowadzanie komputera w stan uśpienia po dłuższej bezczynności.

·                    Chłodzenie. Dzięki zmienionej konstrukcji obudowy, poprzez jednoczesny nawiew i wywiew powietrza, chłodzenie komputera stało się bardziej wydajne.

·                    Urządzenia zintegrowane. W starszej wersji płyty AT nie było żadnego urządzenia zintegrowanego. W nowej wersji typu ATX pojawiły się już zintegrowania(karty graficzne, karty dźwiękowe, karty sieciowe)

Konstrukcje ATX używały 20-pinowego łącza zasilania zlokalizowanego na płycie głównej. Nowsza specyfikacja zaleca używanie 24-pinowych łączy aby umożliwić zasilanie szyny PCI Express.

Następcą standardu ATX miał być BTX jednak firma Intel z powodu małej popularności tego rozwiązania zaprzestała jego dalszego rozwoju.